چرا گاهی احساس میکنیم که طرف مقابل نمیفهمد ما چه میخواهیم؟
احساس نادیده گرفته شدن و نفهمیده شدن توسط دیگران، تجربهای ناخوشایند و متداول است. این حس میتواند در روابط عاطفی، کاری، خانوادگی و حتی در تعاملات روزمره با افراد غریبه بروز پیدا کند. اما چرا این اتفاق میافتد؟ چرا گاهی اوقات با وجود تلاش برای بیان منظورمان، باز هم احساس میکنیم که طرف مقابل درک درستی از خواسته ما ندارد؟ دلایل متعددی پشت این موضوع وجود دارد. از نحوه بیان ما گرفته تا پیشفرضها و تجربیات طرف مقابل، همه میتوانند در این سوءتفاهم نقش داشته باشند. در ادامه، به 19 نکته کلیدی میپردازیم که میتوانند این مشکل را روشنتر کنند:
- ✔️
1. عدم شفافیت در بیان:
گاهی اوقات منظور خود را واضح و مشخص بیان نمیکنیم. - ✔️
2. بهرهگیری از زبان مبهم:
به جای بهرهگیری از کلمات دقیق و قابل فهم، از اصطلاحات و کنایههای مبهم استفاده میکنیم. - ✔️
3. عدم توجه به تفاوتهای فردی:
هر فردی دیدگاه و تجربیات متفاوتی دارد. آنچه برای ما بدیهی است، ممکن است برای دیگری نامفهوم باشد. - ✔️
4. پیشفرضهای نادرست:
تصور میکنیم که طرف مقابل باید منظور ما را بداند، بدون اینکه آن را به درستی توضیح دهیم. - ✔️
5. عدم گوش دادن فعال:
به جای اینکه به حرفهای طرف مقابل با دقت گوش دهیم، در حال فکر کردن به پاسخ خود هستیم. - ✔️
6. زبان بدن نامناسب:
پیامهای غیرکلامی ما (مثل حالت چهره و لحن صدا) با پیام کلامی ما همخوانی ندارند. - ✔️
7. وجود موانع ارتباطی:
سر و صدا، حواسپرتی یا مشکلات فنی میتوانند مانع از انتقال صحیح پیام شوند. - ✔️
8. تفاوتهای فرهنگی:
در فرهنگهای مختلف، نحوه ارتباط برقرار کردن و ابراز احساسات متفاوت است. - ✔️
9. وجود سوء تفاهمهای قبلی:
تجربیات منفی گذشته میتوانند باعث ایجاد سوء تفاهم و بدبینی در روابط شوند. - ✔️
10. کمبود اعتماد:
اگر به طرف مقابل اعتماد نداشته باشیم، احتمالاً حرفهای او را به درستی درک نمیکنیم. - ✔️
11. احساسات شدید:
وقتی تحت تاثیر احساسات شدید (مثل خشم یا ترس) هستیم، نمیتوانیم به درستی ارتباط برقرار کنیم. - ✔️
12. عدم همدلی:
تلاش نمیکنیم خود را جای طرف مقابل بگذاریم و از دیدگاه او به موضوع نگاه کنیم.
- ✔️
13. تفاوت در اولویتها:
آنچه برای ما مهم است، ممکن است برای طرف مقابل اولویت نداشته باشد. - ✔️
14. تفسیر نادرست:
پیامهای طرف مقابل را به اشتباه تفسیر میکنیم. - ✔️
15. استرس و اضطراب:
استرس و اضطراب میتوانند تمرکز ما را کاهش دهند و باعث شوند که حرفهای دیگران را به درستی نفهمیم. - ✔️
16. انتظارات غیرواقعی:
از طرف مقابل انتظار داریم که افکار و احساسات ما را بدون اینکه آنها را بیان کنیم، درک کند. - ✔️
17. عدم بازخورد:
از طرف مقابل بازخورد نمیگیریم تا مطمئن شویم که منظورمان را به درستی فهمیده است. - ✔️
18. نداشتن صبر و حوصله:
به اندازه کافی وقت و حوصله برای توضیح منظور خود صرف نمیکنیم. - ✔️
19. قضاوت زودهنگام:
قبل از اینکه حرفهای طرف مقابل تمام شود، او را قضاوت میکنیم.
این نکات تنها بخشی از دلایلی هستند که میتوانند باعث ایجاد سوء تفاهم در ارتباطات شوند. آگاهی از این عوامل میتواند به ما کمک کند تا در روابط خود موثرتر عمل کنیم و از ایجاد سوء تفاهمها جلوگیری کنیم. با تمرین و آگاهی بیشتر، میتوانیم روابط سالمتر و سازندهتری را تجربه کنیم.
چرا گاهی احساس میکنیم که طرف مقابل نمیفهمد ما چه میخواهیم؟ 19 نکته کلیدی
1. عدم وضوح در بیان خواستهها
گاهی اوقات مشکل از خود ماست. آیا خواستههایمان را به اندازه کافی واضح و شفاف بیان میکنیم؟ اگر منظورمان را به درستی منتقل نکنیم، نباید انتظار داشته باشیم طرف مقابل ذهن ما را بخواند. مثلا به جای گفتن “من یک کمکی نیاز دارم”، دقیقاً مشخص کنید که چه کمکی لازم دارید و چه زمانی به آن نیاز دارید. از اصطلاحات مبهم و کلی پرهیز کنید و سعی کنید تا جای ممکن از جزئیات استفاده کنید. به خودتان فرصت دهید تا قبل از بیان خواستهتان، آن را در ذهن خود مرتب کنید. از مثالهای ملموس برای روشنتر کردن منظور خود استفاده کنید. از بازخورد گرفتن از طرف مقابل نترسید. بپرسید آیا منظورتان را به درستی متوجه شده است یا خیر. از زبان بدن مناسب برای تقویت پیام خود استفاده کنید.
2. انتظارات غیرواقعبینانه
آیا انتظارات ما از طرف مقابل واقعبینانه است؟ آیا انتظار داریم که او تمام نیازهای ما را بدون کم و کاست برآورده کند؟ این انتظارات اغلب منجر به ناامیدی و سوءتفاهم میشوند. سعی کنید انتظارات خود را با تواناییها و شرایط طرف مقابل مطابقت دهید. به جای تمرکز بر نقصها، بر نقاط قوت طرف مقابل تمرکز کنید. از مقایسه روابط خود با دیگران خودداری کنید. انعطافپذیر باشید و آماده مذاکره و مصالحه باشید. درک کنید که هر فرد نیازها و اولویتهای متفاوتی دارد.
3. گوش ندادن فعال
گوش دادن فعال مهارتی کلیدی در برقراری ارتباط موثر است. آیا واقعاً به حرفهای طرف مقابل گوش میدهیم یا فقط منتظر نوبت خود برای صحبت کردن هستیم؟ گوش دادن فعال یعنی تمرکز کامل بر سخنان گوینده، درک پیام او و نشان دادن همدلی. 
از قطع کردن صحبت طرف مقابل خودداری کنید. با دقت به کلمات، لحن صدا و زبان بدن او توجه کنید. با تکان دادن سر و بهرهگیری از عباراتی مانند “آهان” و “متوجهام” نشان دهید که به حرفهایش گوش میدهید. احساسات و دیدگاههای طرف مقابل را درک کنید.
4. تفاوت در سبکهای ارتباطی
هر فرد سبک ارتباطی خاص خود را دارد. برخی افراد مستقیم و صریح صحبت میکنند، در حالی که برخی دیگر ترجیح میدهند غیرمستقیم و با ظرافت منظور خود را بیان کنند. تفاوت در سبکهای ارتباطی میتواند منجر به سوءتفاهم شود. سعی کنید سبک ارتباطی طرف مقابل را بشناسید و خودتان را با آن تطبیق دهید. اگر متوجه شدید که سبک ارتباطی شما با طرف مقابل متفاوت است، با او در این مورد صحبت کنید. درک کنید که هیچ سبک ارتباطی “بهتر” یا “بدتر” از دیگری نیست. احترام گذاشتن به تفاوتها در سبکهای ارتباطی میتواند به بهبود روابط کمک کند. از برچسب زدن به افراد بر اساس سبک ارتباطیشان خودداری کنید.
5. پیشفرضها و قضاوتها
اغلب اوقات، ما بر اساس پیشفرضها و قضاوتهای خود با دیگران ارتباط برقرار میکنیم. این پیشفرضها میتوانند مانع از درک صحیح منظور طرف مقابل شوند. سعی کنید از پیشفرضها و قضاوتها دوری کنید. به جای اینکه فکر کنید میدانید طرف مقابل چه میخواهد بگوید، با ذهنی باز به حرفهای او گوش دهید. از سوال پرسیدن نترسید تا پیشفرضهای خود را بررسی کنید. قضاوت کردن دیگران میتواند منجر به سوءتفاهم و آسیب به روابط شود. به جای قضاوت، سعی کنید همدلی کنید.
6. مسائل حل نشده گذشته
گاهی اوقات، سوءتفاهمهای فعلی ریشه در مسائل حل نشده گذشته دارند. اگر روابط شما با طرف مقابل در گذشته آسیب دیده باشد، ممکن است نتوانید به درستی با او ارتباط برقرار کنید. سعی کنید مسائل گذشته را حل کنید. اگر نیاز دارید، از یک مشاور کمک بگیرید. بخشش و رها کردن خشم و ناراحتی میتواند به بهبود روابط کمک کند. بر روی ساختن یک رابطه سالم و مثبت در حال حاضر تمرکز کنید. گاهی اوقات، پذیرفتن اینکه نمیتوانید رابطه را ترمیم کنید، بهترین گزینه است.
7. استرس و خستگی
استرس و خستگی میتوانند بر توانایی ما در برقراری ارتباط موثر تاثیر بگذارند. وقتی استرس داریم یا خسته هستیم، ممکن است نتوانیم به درستی فکر کنیم، گوش دهیم یا صحبت کنیم. سعی کنید استرس خود را مدیریت کنید. به اندازه کافی استراحت کنید. وقتی استرس دارید یا خسته هستید، از تصمیمگیریهای مهم خودداری کنید. درک کنید که طرف مقابل نیز ممکن است استرس داشته باشد یا خسته باشد. صبور باشید و با مهربانی با یکدیگر رفتار کنید. 
8. مشکلات زبانی یا فرهنگی
اگر شما و طرف مقابلتان زبان مادری متفاوتی دارید یا از فرهنگهای مختلفی هستید، ممکن است در برقراری ارتباط دچار مشکل شوید. تفاوتهای زبانی و فرهنگی میتوانند منجر به سوءتفاهم شوند. سعی کنید زبان و فرهنگ طرف مقابل را یاد بگیرید. از اصطلاحات و عباراتی که ممکن است برای طرف مقابل ناآشنا باشد، استفاده نکنید. به لحن صدا و زبان بدن خود توجه کنید. اگر متوجه شدید که طرف مقابل منظور شما را متوجه نمیشود، سعی کنید به روش دیگری توضیح دهید. صبور باشید و با احترام با تفاوتهای فرهنگی برخورد کنید.
9. عدم همدلی
همدلی توانایی درک و احساس کردن با دیگران است. اگر نتوانیم خودمان را جای طرف مقابل بگذاریم و احساسات او را درک کنیم، ممکن است نتوانیم به درستی با او ارتباط برقرار کنیم. سعی کنید همدلی را در خود تقویت کنید. به احساسات طرف مقابل توجه کنید. از سوال پرسیدن نترسید تا درک بهتری از دیدگاه او پیدا کنید. همدلی میتواند به بهبود روابط و ایجاد ارتباطات قویتر کمک کند. از قضاوت کردن احساسات دیگران خودداری کنید.
10. نیازهای برآورده نشده
اگر نیازهای اساسی ما برآورده نشوند، ممکن است در برقراری ارتباط موثر با دیگران دچار مشکل شویم. مثلا اگر احساس امنیت نکنیم، ممکن است نتوانیم به راحتی به دیگران اعتماد کنیم. سعی کنید نیازهای خود را شناسایی کنید و راهی برای برآورده کردن آنها پیدا کنید. با طرف مقابل خود در مورد نیازهایتان صحبت کنید. درک کنید که طرف مقابل نیز نیازهای خاص خود را دارد. از همدیگر حمایت کنید تا نیازهایتان را برآورده کنید. ایجاد یک رابطه سالم و متقابل، نیازمند برآورده شدن نیازهای هر دو طرف است.
11. ترس از آسیبپذیری
ترس از آسیبپذیری میتواند مانع از این شود که خواستههای واقعی خود را به طرف مقابل بیان کنیم. ممکن است بترسیم که اگر احساسات واقعی خود را نشان دهیم، مورد قضاوت، تمسخر یا رد قرار بگیریم. اعتماد کردن به دیگران میتواند خطرناک باشد، اما بدون اعتماد، نمیتوانیم روابط عمیق و معناداری برقرار کنیم. سعی کنید با افراد امن و قابل اعتماد، آسیبپذیر باشید. به خودتان اجازه دهید که احساسات خود را تجربه کنید و با آنها کنار بیایید. اگر با آسیبپذیری مشکل دارید، از یک متخصص کمک بگیرید.
12. مشکلات مربوط به عزت نفس
عزت نفس پایین میتواند بر نحوه برقراری ارتباط ما با دیگران تاثیر بگذارد. اگر خودمان را دوست نداشته باشیم و ارزشی برای خود قائل نباشیم، ممکن است فکر کنیم که لایق برآورده شدن خواستههایمان نیستیم. سعی کنید عزت نفس خود را تقویت کنید. به نقاط قوت خود تمرکز کنید. با خودتان مهربان باشید. از خودتان مراقبت کنید. اگر با عزت نفس مشکل دارید، از یک متخصص کمک بگیرید.
13. درگیریهای قدرت
گاهی اوقات، سوءتفاهمها ناشی از درگیریهای قدرت در رابطه است. ممکن است یکی از طرفین سعی کند کنترل بیشتری بر دیگری داشته باشد و خواستههای خود را به او تحمیل کند. به دنبال ایجاد یک رابطه برابر و عادلانه باشید. به نیازها و خواستههای هر دو طرف احترام بگذارید. از تحمیل خواستههای خود به دیگران خودداری کنید. به دنبال راه حلهای برد-برد باشید که به نفع هر دو طرف باشد. درک کنید که رابطه یک جنگ نیست، بلکه یک همکاری است. اگر در رابطه خود با درگیریهای قدرت مواجه هستید، از یک مشاور کمک بگیرید.
14. عدم صمیمیت عاطفی
صمیمیت عاطفی به معنای احساس نزدیکی و پیوند با طرف مقابل است. اگر صمیمیت عاطفی کافی در رابطه وجود نداشته باشد، ممکن است نتوانیم به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار کنیم و نیازهای خود را به درستی بیان کنیم. سعی کنید صمیمیت عاطفی را در رابطه خود تقویت کنید. زمان با کیفیتی را با طرف مقابل خود بگذرانید. با یکدیگر صادق و روراست باشید. احساسات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارید. از همدیگر حمایت کنید. اگر در رابطه خود با کمبود صمیمیت عاطفی مواجه هستید، از یک مشاور کمک بگیرید.
15. ناتوانی در ابراز خشم به شیوهای سازنده
خشم یک احساس طبیعی است، اما اگر نتوانیم آن را به درستی ابراز کنیم، میتواند به روابط ما آسیب برساند. اگر خشم خود را سرکوب کنیم یا به شیوهای پرخاشگرانه ابراز کنیم، ممکن است طرف مقابل نتواند منظور ما را به درستی درک کند. یاد بگیرید که خشم خود را به شیوهای سازنده ابراز کنید. به جای سرکوب کردن خشم، به آن توجه کنید و دلیل آن را شناسایی کنید. از عبارات “من” برای بیان احساسات خود استفاده کنید (مثلا “من احساس عصبانیت میکنم وقتی. . . “). از سرزنش و انتقاد از طرف مقابل خودداری کنید. به دنبال راه حلهایی باشید که به نفع هر دو طرف باشد. اگر در مدیریت خشم مشکل دارید، از یک مشاور کمک بگیرید.
16. بهرهگیری از تاکتیکهای دستکاری
اگر یکی از طرفین در رابطه از تاکتیکهای دستکاری (مانند سکوت، تهدید، یا بازی با احساسات) برای رسیدن به خواستههای خود استفاده کند، این امر میتواند منجر به سوءتفاهم و آسیب به رابطه شود. از بهرهگیری از تاکتیکهای دستکاری خودداری کنید. با صداقت و احترام با طرف مقابل خود رفتار کنید. به نیازها و خواستههای او توجه کنید. به دنبال راه حلهای برد-برد باشید. اگر متوجه شدید که طرف مقابل شما از تاکتیکهای دستکاری استفاده میکند، با او در این مورد صحبت کنید. اگر نمیتوانید به تنهایی با این مشکل مقابله کنید، از یک مشاور کمک بگیرید.
17. باورهای نادرست در مورد عشق و روابط
باورهای نادرست در مورد عشق و روابط (مانند “عشق باید آسان باشد” یا “اگر کسی واقعاً من را دوست داشته باشد، میداند که چه میخواهم”) میتواند منجر به انتظارات غیرواقعبینانه و سوءتفاهم شود. باورهای خود در مورد عشق و روابط را بررسی کنید. به دنبال اطلاعات صحیح و معتبر در مورد روابط سالم باشید. باورهای غیرواقعبینانه را کنار بگذارید. اگر در مورد باورهای خود در مورد عشق و روابط سوالاتی دارید، از یک مشاور کمک بگیرید. آگاه باشید که رسانهها اغلب تصویری غیرواقعی از روابط ارائه میدهند.
18. مشکلات روانی یا عاطفی
گاهی اوقات، مشکلات روانی یا عاطفی (مانند افسردگی، اضطراب، یا اختلال شخصیت) میتواند بر توانایی فرد در برقراری ارتباط موثر با دیگران تاثیر بگذارد. اگر فکر میکنید که ممکن است دچار یک مشکل روانی یا عاطفی باشید، به دنبال کمک حرفهای باشید. اگر طرف مقابل شما دچار یک مشکل روانی یا عاطفی است، صبور باشید و از او حمایت کنید. او را تشویق کنید تا به دنبال کمک حرفهای باشد. 
درک کنید که مشکلات روانی و عاطفی میتوانند بر رفتار و گفتار افراد تاثیر بگذارند.
19. عدم تمایل به تغییر
اگر هیچ یک از طرفین تمایلی به تغییر رفتار خود نداشته باشد، احتمالاً سوءتفاهمها ادامه خواهد داشت. روابط سالم نیازمند تلاش و تعهد هر دو طرف برای رشد و بهبود است. از خود بپرسید که آیا تمایل به تغییر دارید یا خیر. اگر نمیخواهید تغییر کنید، با صداقت با طرف مقابل خود در این مورد صحبت کنید. اگر هر دو طرف مایل به تغییر هستند، با یکدیگر همکاری کنید تا به اهداف خود برسید. درک کنید که تغییر زمان میبرد و نیازمند صبر و حوصله است. جشن گرفتن موفقیتهای کوچک میتواند انگیزه شما را برای ادامه راه حفظ کند.
